Zelfstandige zonder …..?
Is het u ook opgevallen dat ik bijna elke dag in de krant sta? Vele van u trouwens ook. Ik ben namelijk een zzp-er. Ogenschijnlijk een bijzondere soort ondernemer, waarvan mensen in Den Haag vinden dat daar wat mee aan de hand is. De zzp-er wordt namelijk uitgebuit, heeft niets geregeld en betaalt geen belasting. En daarom moet dat op zijn minst onderzocht worden, maar grote kans is dat er ook wat aan gedáán moet worden. Chargerend, maar mij bekruipt het gevoel dat het die kant op gaat.
Eerst dan maar even de hoofdlijnen. De zzp-er is niets meer of minder dan een ondernemer die een eenmanszaak drijft. Omdat hij geen eigen personeel in dienst heeft, is er een aparte benaming voor ontstaan: de zelfstandige zonder personeel. De zzp-er moet zich aan alle wetten en fiscale regelingen houden als elke andere ondernemer en wordt dus niet bevoordeeld of benadeeld. Voor de fiscus bestaat een zzp-er daarom ook niet. Je bent ondernemer (voor de inkomstenbelasting) of je bent het niet. Elke ondernemer in de inkomstenbelasting geniet een aantal vrijstellingen. Met deze vrijstelling wordt zo goed mogelijk voorkomen dat er een verschil in belastingdruk ontstaat tussen ondernemers die via een eenmanszaak werken en ondernemers die dat via een BV doen. Overigens bestaat de zzp-er al heel lang, maar heette die freelancer, eigen rijder, eigen baas of gewoon eenmanszaak.
Vanwaar dan die heisa? Vooral omdat TNT de koeriers heeft ontslagen en min of meer heeft gedwongen zzp-er te worden. Eigenlijk zoals het in de jaren 90 met veel vrachtwagenchauffeurs is gegaan. Ik wil dit soort processen niet bagatelliseren, want voor veel werknemers is dit een doemscenario. De overheid stimuleert dit (onbewust?) met flexibilisering van het arbeidsrecht. De positie van de werknemer wordt onzekerder, waardoor de stap naar het ondernemerschap gevoelsmatig kleiner is. In veel gevallen is dreigende werkloosheid de motivatie. Ook dat is trouwens niet nieuw, want dat stond bij mij op de middelbare school ook al in de economieboeken. Dat dit niet altijd succesvol is, klopt. En dat uit wanhoop gewerkt wordt voor te lage tarieven, klopt ook. Dit zijn vervelende neveneffecten die in de basis terug zijn te voeren op falend ondernemerschap. Echte werknemers worden nooit echte ondernemers. Andersom geldt precies hetzelfde. Een zzp-er is een echte ondernemer en hij zal dat ook serieus nemen.
De groep zzp-ers wordt groter en is daarmee een grote post in ’s rijks financiën. Het lijkt alsof er belastinggeld verloren gaat en, zoals wel vaker in dit land, springen er dan politici op om dit gat even te dichten. Goede kans dus dat er eerdaags voorstellen komen om de zzp-er anders te belasten dan de overige ondernemers. Dat wordt dan waarschijnlijk een gedrocht van een regeling en neveneffecten zullen achteraf groter blijken te zijn dan gedacht. Gek genoeg wordt er van te voren vaak wel gerekend door de ambtenaren, maar onvoldoende rekening gehouden met gedragsveranderingen. Effecten die kunnen optreden zijn: meer mensen in de WW, meer kleine ondernemers in BV’s, etc.
Door al dit gedoe wordt vergeten dat het overgrote deel van de huidige zzp-ers bestaat uit hardwerkende ondernemers die erg gelukkig zijn met hun zelfstandigheid. Het geeft de vrijheid om de zaken te doen zoals de ondernemer vindt dat het moet. Er ontstaat creativiteit en flexibiliteit en ik ben er van overtuigd dat het de groei van onze economie alleen maar bevordert. Bovendien wordt er heel veel samengewerkt tussen de verschillende zzp-ers. Kijk bijvoorbeeld naar de bouw. Kleine ondernemers werken ook net zo goed in en met grote(re) bedrijven. Iedereen wil een flexibele schil en de zzp-er springt daar op in. De zzp-er regelt zijn eigen zaken en accepteert de bijbehorende risico’s en onzekerheid. Het is de nieuwe realiteit. Zelfstandigheid is het nieuwe samenwerken.
Het is te hopen dat onze politici ook tot dit inzicht komen en dat mijn doemscenario niet bewaarheid wordt. De zzp-er is dan helaas nog wel vaak de zelfstandige-zonder-pensioen, maar ook de zelfstandige-zonder-pestende collega’s en laten we het niet vergeten, ook heel vaak de zelfstandige-zonder-problemen.
Plaats een reactie